Çocukluk Çağında Ateş ve Sık Görülen Hastalıklar

Çocukluk çağında sık görülen ve ciddi sorunlar yaratan birçok hastalık, günümüzdeki aşı uygulamaları sayesinde azalmıştır.

Bununla birlikte, acil ve polikliniklere başvurunun önemli nedenini çocuklardaki yüksek ateş oluşturmaktadır.

Yüksek ateş, çocuk sağlığında bir problem olduğunu ortaya çıkaran, aileyi hekime gidilmesi konusunda uyaran en gürültülü bulgudur. Ateş aslında, vücudun bağışıklık cevabıdır yani vücudun ateşi yükseltmesindeki amaç vücuda girmiş olan mikroorganizmaların çoğalmasını sınırlamaktır.

Yüksek ateş, ölçüm yapılan yere göre tanımlanabilir;

Makat (rektal): 38 derece ve üstü,

Ağız: 37.5 derece ve üstü

Koltuk altı: 37.2 derece ve üstü

Kulak: 37.7 derece ve üstü yüksek ateş olarak değerlendirilir.

Hasta Çocuk

• Rektal ateş 39 derece ve üstünde ise
• Ateş düşürücüye rağmen ateş, 1 saat içinde düşmezse
• 24 saati aşkın bir süredir, gribal hastalık bulguları olmaksızın, yüksek ateş varsa
• Birkaç gün süren burun akıntısı, hafif ateşin ardından ateş birden artarsa
• Ateş 39 dereceden az, ancak çocuk halsiz ve hasta görünüyorsa
• Ateşli havale geçirme öyküsü veya riski varsa
• Ateş, sıcak çarpması nedeniyle yükselmişse
• Çocuğun davranışlarında değişiklik varsa; fazla uyuma, uyuyamama, sinirlilik, fazla ağlama, yemeği sürekli red etme ..
• Havale geçirme (bilinç kaybı, vücutta kasılma)
• Baş ağrısı, ense sertliği, dalgınlık varsa
• Cilt değişiklikleri; sararma, solukluk, ciltte kızarıklıklar, morarma, yeni fark edilen lekeler ..
• Hırıltı, inleme, zor nefes alma, nefes alırken ıslık sesi
• Boğaz ağrısıyla birlikte yüksek ateş, yutma güçlüğü, boğazda beyaz lekeler, boyunda bezelerde şişme, ses kısıklığı, vücutta döküntü olması
• Şiddetli baş, göğüs, karın .. ağrısı
• İdrar yaparken yanma, sık idrara çıkma
• İdrarda, dışkıda kan olması
• Tekrarlayan kusmalar
• Çok sulu ve çok sık dışkılama
• Vücutta su kaybı belirtilerinin olması (ağız kuruluğu, gözlerde çöküklük, idrar miktarında azalma, ciltte kuruluk)
• Kronik hastalığı (kalp, akciğer, böbrek, kan hastalığı vs) olan çocuklarda, daha az şiddetteki bulgular da olsa, hemen çocuk hekimine başvurulması gereklidir.

Vücudun Verdiği Sinyalleri Dikkate Alın

Ateş 39-40 derecenin üzerine çıktığında vücut aşırı enerji harcamaya başlar, kalp ve solunum sistemi daha hızlı çalışır.

Vücut, kol ve bacaklardaki damarları büzüp bu bölgelere daha az kan gönderirken; beyin, kalp, karaciğer gibi organlara daha fazla kan gönderir. Vücut alacalı, mermerimsi bir görüntü alır, el- kol ve bacaklarda soğukluk olmasına rağmen gövdede yüksek sıcaklık görülür. Her ateş yükselmesinde paniklemek doğru değildir ancak 40 dereceyi geçen ateşte dikkat etmek gerekir.

Ateşin Farklı Nedenleri Olabilir

3-5 gün süren kısa süreli ateşin nedenleri arasında üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, mide- bağırsak sisteminde ishal ve kusma ile görülen enfeksiyonlar, özellikle kız çocuklarda görülen idrar yolu enfeksiyonları sayılabilir.

Zatürre, menenjit eklem ve kas iltihapları da ateşin daha ağır nedenleridir. Yüksek ateşin nedeni, yapılan ilk tetkiklerle ortaya konamadıysa ve bu durum 7-15 günden uzun sürdüyse; tüberküloz, malta humması ve tifo gibi hastalıklar, eklem iltihapları, kalbin iç kısmındaki zarın iltihapları ve birtakım kanser tiplerine dair ihtimaller göz önünde bulundurulmalıdır.

Bu Uyarıları Dikkate Alın!

• Hemen telaşa kapılıp panik yapmayın. Çocuğunuza panik halinde yanlış tedaviler uygulayabilirsiniz.
• Ateşli çocuğun üzerini örtmek tamamıyla yanlış bir uygulamadır. Çocuğun havale geçirmesine dahi sebep olabilir. Üzerini örtmek yerine odanın ısısını düşürmelisiniz.
• 38-38.5 derece ateş normal olarak kabul edilmekte. Çocuğun ateşi 39 dereceyi buluyorsa, ateşe öksürük, kusma ve ishal de ekleniyorsa, hemen doktora başvurmalısınız.
• İçine aspirin ezilmiş soğuk ve sirkeli suya batırılmış bezlerle alnına, koltuk altlarına baskı uygulamayın. Tamamıyla yanlış olan bu geleneksel yöntem, çocukların ateşi vücudundan atmasını daha da zorlaştırıyor.
• 38.5- 39 derecelerde, ateş düşürücü fitiller kullanılabilir. Fark edilmeyen durumlarda ya da ani ateş yükselmelerinde çocuğa başını dışarda bırakacak şekilde ılık bir duş aldırmanız doğru olacaktır. Bunların hiçbiri ateşi düşürmezse, uzmana başvurmanız gerekmektedir.İlaç; veriliş sebebi, dozu, zamanı, ne kadar süre verileceği bilinmeli, yan etkiler açısından çocuk gözlenmeli, son kullanma tarihine dikkat edilmelidir.

Kronik hastalığı (kalp, akciğer, böbrek, kan hastalığı vs) olan çocuklarda, daha az şiddetteki bulgular da olsa, hemen çocuk hekimine başvurulması gereklidir.