Vaskülitler

Vaskülit damar iltihabı demektir. Konumuz derideki küçük damarlar olduğundan bu damarların çeperinde fibrin birikimi, çevresinde kan hücrelerinin toplanması ve bu kan hücrelerinin parçalanarak nükleer kırıntılarının görülmesi gibi özellikler patolojik incelemede saptanan özelliklerdir. Tanı cerrahi biyopsi ve patoloji ile konur. Deride görülen lezyon palpabl purpuradır. Mor kabarık kanama odağı gibi görünür. Üzerine cam basacakla basıldığında solmaz.

Bazen değişiklikler yağ dokusunda lopları ayıran septalarda vaskülit şeklinde olur ki bu durumda deride eritema nodozum denen ceviz gibi sertlikler olur. Eritema nodozum yanında hipertansiyon, livedo retikülaris gibi belirtiler de olursa poliarteritis nodozadan söz edilir. Livedo retikülaris derinin ağ manzarasında morarmasıdır.

Livedo retikülaris ve ayak bileklerinde yaralar ve yara izleri (sikatrisler) ile giden bir diğer hastalık livedoid vaskülittir.

Palpabl purpura, artrit, enterit (kanamalı ishal) ve nefritle (kanamalı idrar) seyreden bir hastalık Henoch- Schoenleini vaskülitidir. Boğaz enfeksiyonunu takiben gelişir ve iyi tedavi edilmezse ilerde nefropati denen böbrek hastalıklarına yol açabilir bu nedenle ölümcüldür.

Palpabl purpura ve astım birlikte görülürse hastalık Churg-Strauss vasküliti olarak isimlendirilir.

Bazen kurdeşen (ürtiker) döken bir hastanın kabartılarının 24 saatten uzun sürdüğü, iyileşirken ekzema, lekeler, purpura gibi izler bıraktığı, ateş, artralji (eklem ağrısı), lökosit sayısında artış, sedimentasyonda yükselme ve anemi (kansızlık) olduğu görülür. Bu tabloya ürtikeryan vaskülit denir. Nedeni altta yatan bir enfeksiyon, ilaçlar, kanser hastalığı olabilir. Bunlar araştırılmalıdır.

Sistemik lupus eritematozus hastalığında trombositopeniye bağlı purpura görülür. Bunların vaskülit olduğunu söyleyenler de mevcuttur.

Behçet hastalığında palpabl purpura görülmez ama lezyonların vaskülit olduğuna inanılır.