Çocuklarda Görme Taramaları

Görme duyusu ve göz sağlığı kontrolleri, rutin çocuk sağlığı kontrollerinden biridir. Birçok hastalıkta olduğu gibi, göz ve görme bozukluklarının erken saptanarak tedaviye alınması görme sorunlarını azaltacak, körlüğe varan sonuçları önleyebilecektir.

Özellikle küçük veya erken doğan bebeklerin göz muayenelerinin hekim tarafından bildirilen zamanlarda yapılması çok önemlidir.

Görme, yaşla birlikte olgunlaşan bir duyumuzdur. Bebeklerin annelerinin yüzüne odaklanmaları için en az 4 – 6 haftalık olmaları gerekir. Bundan sonra hareket eden cismi izlemeye başlarlar. Ancak net görme (20/20 görme) için okul çağına ulaşmaları gerekir.

Beyinde, gelişmekte olan görme merkezi, her 2 gözden gelen görsel uyarıyı birleştirerek net bir görüntü oluşturmaya çalışır. Şaşılık, katarakt, kırma kusuru gibi herhangi bir nedenle kötü görüntü getiren bir göz varlığında ise, beyin, zamanla bu gözü kullanmamayı öğrenir. Bunun sonucu ‘ambliyopi’ denen göz tembelliğidir.

Görme sorunlarının sıklığı:

Okul öncesi çocukların yaklaşık % 7 sinde kırma kusuru, % 4 nde şaşılık olduğu bildirilmektedir. Şaşılığı olan çocukların da % 40 nda göz tembelliği ve ileriki yıllarda görmelerinde azalma olmaktadır.

Erişkinlerde tek taraflı görme azlığının en sık sebebi de, tedavi edilmemiş göz tembelliğidir.

Görme taramaları:

Çocukların görme sorunlarını fark etmeleri veya ifade etmeleri çok zordur, bu nedenle, önerilen tarama programı aşağıda özetlenecektir.

Yüksek riskli çocuklar:

Bu çocuklar şikayetsiz de olsalar, göz doktoru ile konsülte edilmelidirler:

• Küçük prematüreler (1500 gramdan küçük veya 34 haftadan önce doğanlar),
• Uzun süre oksijen tedavisi alan yenidoğanlar,
• Ailede doğumsal katarakt ve glokom, göz tümörü (retinoblastom), genetik veya metabolik hastalık öyküsü olan çocuklar,
• Zihinsel gelişme geriliği olan çocuklar,
• Göz problemi de beklenen kronik hastalığı olan çocuklar (örnek: romatizmal hastalıklar),

Uzun süre oral steroid kullanan çocuklar.

Sağlam çocuklar:

• Yenidoğanlar ve rutin sağlık muayenesine gelen tüm çocuklar anamnez, yaşa uygun fizik muayene ve testlerle göz ve görme sorunları açısından değerlendirilmelidirler.
• Bütün çocuklar okula başlamadan önce, 3 yaş civarında, göz tembelliğine neden olacak durumlar, şaşılık veya görme keskinliği açısından göz doktoru tarafından muayene edilmelidirler.